Yıllarca seyirciyle buluşmuş, birbirinden güzel maçlarda efsane olmuş basketbolcular ve futbolcular, emekli olduklarında, onlarla özdeşleşen formaları da emekli oluyor. Spora emek veren isimleri onore etmek için yapılan bu jest, hem efsanelere bir saygı duruşu hem de spor tarihine düşülen bir not.
Emeklilik sporcular için yıllarca var oldukları sahalara veda etmek anlamına geliyor. Sonrasında başka işlerle uğraşsalar da üne ulaştıkları formalar ve bütünleştikleri sahalar onların asıl çalışma alanı.
Bir futbolcu ya da basketbolcu emekli olduğunda adıyla özdeşleşen forma numarasının emekliye ayrılması, uzun yıllara dayanan bir gelenek. Unutulmaz performanslara sahip oyuncular, emekli edilen forma numaralarıyla ödüllendiriliyor. Formaları takımlarının salonunda sergileniyor.
Emekli edilen formalar çoğu kez kullanılmıyor. Bazı durumlarda taraftarlar, antrenörler, takım sahipleri ya da televizyoncular da bu şekilde onurlandırılabiliyor.
NBA geleneği haline gelen bu durumun en unutulmaz örneklerinden biri elbette Michael Jordan. Üstelik onun emekli edilen formasının bir ayrıcalığı var. Taraftarlarıyla, basketbolla özdeşleşmiş, bu sporun gelişmesine katkılar sunmuş efsane oyuncunun forma numarası 23.
Yıldız oyuncunun forması bu katkılarından ötürü iki kulüp tarafından emekli edildi: Chicago Bulls ve Miami Heat.
Jordan Chicago Bulls’u 6 kere şampiyonluğa taşısa da Miami Heat’te hiç oynamadı. Kulübün 23 numaralı formayı emekli etme nedeniyse, Jordan’ın basketbola sunduğu katkılar.
Kareem Abdul-Jabbar deyince akıllara kırdığı rekorlar geliyor. Altı şampiyonluk, altı MVP ödülü, 10 kez yılın takımına seçilmesi… Bütün bunlar 33 numaralı formayı taşırken yaşandı.
Milwaukee Bucks ve LA Lakers, ünlü basketbolcunun 33 numaralı formasını emekli etti.
Diğer oyunculara göre kısa boyuna rağmen oyundaki sertliği ve hızıyla öne çıkan 34 numaralı formanın sahibi Charles Barkley ise Philadelphia 76ers ve Phoenix Suns’un formasını emekli ettiği oyuncu oldu.
İki ayrı numarayla tanınan bir oyuncu var: Shaquille O’Neal. Hem “34” hem de “32” forma numaralarıyla hatırlanan efsanenin iki forması da emekli oldu. Los Angeles Lakers 34 numaralı formayı, Miami Heat 32 numaralı formayı emekli etti. O’Neal altı farklı takımın formasını giydi, onun formasını emekli eden iki takım da şampiyonluk yaşadı.
Beklenmedik trajik ölümüyle spor dünyasını yasa boğan Kobe Bryant’ın 8 ve 24 numaralı formaları ölümünden önce emekli edilmişti.
Los Angeles Lakers, Bryant’ın 8 ve 24 numaralı formalarını, Golden State Warriors’la oynanan maçın devre arasında emekli etti ve Staples Center’a yerleştirdi. Kobe Bryant, Los Angeles Lakers’ta oynadığı 20 senede beş şampiyonluk yaşamıştı. Ünlü basketbolcu, NBA’de aynı takımda iki forması emekli edilen ilk basketbolcu olarak da tarihe geçti.
Pete Maravich 44 ve 7 numaralı formaları taşıyordu. Formaları, üç ayrı takım tarafından emekli edilerek onurlandırıldı. Atlanta Hawks 44, Utah Jazz 44-7 numaralı formalarını emekli etti.
Maravich de Michael Jordan gibi hiç oynamadığı bir takım tarafından forması emekli edilerek onurlandırıldı: New Orleans Pelicans.
Futbolda forması emekli edilerek efsaneleşen oyuncular arasında Paola Maldini özel bir yer taşıyor. 1984-2009 yılları arasında Milan forması giyen Maldini 877 kez sahaya çıktı ve 3 numaralı formayla emekli oldu. Maldini’nin ailesi kuşaklar boyunca Milan’ı destekledi. Kulüp de bu vefalı futbolcusuna özel bir jest yaptı, 3 numaralı forma yalnızca Maldini’nin oğluna ve torunlarına ayrıldı. 3 numaralı formayı sadece Maldini soyadını taşıyanlar giyebilecek.
Emekli olduktan sonra teknik direktörlüğüyle de dikkat çeken Johan Cruyff 1964-1973 ve 1981-1983 sezonları arasında Ajax’ta oynadı. 14 numaralı forması Ajax tarafından emekli edildi. Aslında Cruyff 7 numaralı formayla sahaya çıkıyordu. Bir gün PSV maçına çıkarken takım arkadaşı Gerrie Muhren‘in 7 numaralı forması kaybolunca, Cruff kendi numarasını Muhren’e verip sepetten bir forma çıkardı: 14. O gün PSV’yi yendikleri için Cruyff totemi bozmadı ve bir efsane de doğmuş oldu.
Rogerio Ceni 25 yıl boyunca Sao Paulo’da oynadı. 1200’den fazla maça çıktı, 131 gol atarak kaleciler arasında bir efsane oldu. Bu 25 yılda 3 kez Brezilya Ligi’ni 2 kez de Libertadores Kupası‘nı kazanan Ceni şu an Sao Paulo’yu çalıştırıyor. Ceni 2002 Dünya Kupası’nı kazanan Brezilya kadrosunda da yer aldı. Ceni’nin 1 numaralı forması onunla beraber emekli oldu.
Futbolun en kural tanımaz efsane oyuncusu Diego Armando Maradona’nın formasının emekliliği de olaylı oldu. Maradona kariyeri boyunca hem kulüp hem de milli takımda 10 numara giyen yegane oyuncu. Napoli’yi 2 kez İtalya şampiyonu yapan bir UEFA Kupası kazandıran Maradona, futbola getirdiği yenilikler kadar, kavgalarıyla da tanındı. Arjantin Milli Takımı Maradona’nın 10 numaralı formasını emekli etmek istese de FIFA kuralları buna müsaade etmedi. Sonrasında Napoli, Maradona’nın “10” numaralı formasını emekli etti.
Türk spor tarihinde de forması emekli edilen sporcular var. 2004-2005 sezonunda Fenerbahçe’de, 2005-2006 sezonunda Ülkerspor’da oynayan; 2006-2007 sezonunda Ülkerspor ile Fenerbahçe’nin birleşmesinin ardından eski takımına dönen efsanevi basketbolcu Ömer Onan bu sporcular arasında. Onan’ın 7 numaralı forması, 2014 yılında Ülker Arena’ya asıldı.
NBA’de oynayan ilk Türk basketbolcu olan Mirsad Türkcan, ondan sonra NBA’e giden basketbolculara da öncülük etti. Boşnak kökenli olan Mirsad’ın asıl adı Mirsad Jahovic. Eski Yugoslav ekolünde yetişmiş basketbolculardan. 1994-1998 yılları arasında Efes Pilsen’de forma giydi; Houston Rockets tarafından seçilerek NBA’e giden ilk Türk basketbolcu oldu.
Fransa, İtalya ve Rusya liglerinde de oynayan Mirsad Türkcan, 2005 yılında Türkiye’ye gelerek Ülkerspor’da bir yıl forma giydi. Fenerbahçe ile Ülkerspor’un birleşmesiyle sarı-lacivertli formayı 2006’dan 2012 yılına kadar giydi. Türkcan’ın “6 numaralı forması” Ülker Arena’ya asılarak emekli edildi.
Anadolu Efes’in (Efes Pilsen) efsanevi isimlerinden Petar Naumoski’nin “7 numaralı” forması ise Sinan Erdem Spor Salonu’nda asılı. Gençlere basketbolu sevdiren en önemli isimlerden biri olarak kabul edilmekte.
Türk basketbol tarihinin koçluğuyla öne çıkan unutulmaz bir ismi var: Aydın Örs. Anadolu Efes, Fenerbahçe ve A Milli Basketbol Takımı’nı çalıştıran Örs, Anadolu Efes döneminde takımı başarıdan başarıya taşıdı. Koçluk kariyeri öncesinde 35 kez milli formayı giyen Aydın Örs, 1981 yılında antrenör oldu. 1992’ye kadar Efes’in alt yapı hocalığını üstlendi, pek çok basketbolcu yetiştirdi. 2004-2005 yılında da Fenerbahçe’nin başına geçti ve sarı-lacivertli camiayı, 2007 yılında yani 100. yılında şampiyonluğa ulaştırdı.
|
© 2022 - heryasta.org, Her Yaşta, AgeSA’nın sosyal sorumluluk projesidir.
