Öğretmenler, anne babalardan sonra çocukların hayatta ilk tanıştığı, en çok şey öğrendiği insanlar. Hepimizin hayatında sayısız izleri olan öğretmenler nice zorluklara rağmen, çocuklara faydalı olmak azmiyle çalışmaya devam ediyor. Nesilleri büyüten, köy okullarından şehirlere bulundukları sınıfları çiçek bahçesine çeviren, öğrencileri ilmek ilmek dokuyan öğretmenleri hatırlayalım istedik.
Bu mesleğin ne denli meşakatli, tatlı ve güzel olduğunu anlatan sinema perdesinden 10 karakteri derledik.
Michelle Pfeiffer sınıfın kapısından girişini görmek için bile bu film izlenir. Gangsta’s Paradise şarkısının eşlik ettiği filmde, 90’larda arka mahallelerde dezavantajlı öğrencilere büyük bir emek gösteren Louanne Johnson karakteriyle öğretmenliğin kitabını yeniden yazar. Eski bir asker olan Johnson, serseriliğin harman olduğu bir arka mahalle okulunda başına türlü belalar gelmesine, bıçaklanmasına rağmen, vazgeçmez.
Tam adıyla analım: Albus Percival Wulfric Brian Dumbledore. Yalnız öğrencileri değil, ezeli düşmanı Lord Voldemort’un da en çok çekindiği kişi. Okulunu korumak için aldığı kararlar, gösterdiği fedakarlık, zaman zaman “Bu gerekli miydi?” diye sordursa da, 150 yaşındaki Dumbledore’u sorgulamak da çok zor. Çok güçlü ve ileriye dönük planlar yapan biri. Tamam Harry Potter serisi fantastik bir seri olduğu için gerçek hayatla bağdaştırmak doğru değil ama ölümünden sonra bile öğrencilerini korumaya çalışan Dumbledore’a saygı duymamak mümkün mü?
Duygu seli olmasının yanı sıra Music of the Heart filmi, Meryl Streep’in canlandırdığı Roberta Guaspari karakteriyle de büyüler izleyiciyi. İdealist bir öğretmenin azimle, sabırla, Harlem çocuklarını adeta bir el işi gibi ilmik ilmik işleyerek onlardan bir keman orkestrası yaratmasını anlatır. Şans verilmeyen çocuklara sokaklardan başka bir seçenek sunan öğretmenin azmi insanın içini ısıtır. Son sahnede çalınan Bach’ın konçertosu da filmin hediyesi.
Türk sinemasında da öğretmenlik idealizmi için canını ortaya koyan bir karakter var, Zeynep Öğretmen. Hülya Avşar’ın canlandırdığı Zeynep Öğretmen sıradan bir lise öğretmeniyken, zorla mafya çocuklarına ders veren bir özel öğretmene dönüşür. Tanık olduklarına karşı sessiz kalmaz, iş ahlakından ödün vermez, ölüm tehditlerine aldırmaz, öğrencilerine faydalı olmaya çalışır. Türkiye’de zor koşullarda öğretmenlik yapan öğretmenleri simgesi gibidir. Sonunda dimdik duruşunun bedelini canıyla ödese de, izleyiciyi umutsuzluğa düşürmez, “Başka Zeynep Öğretmenler de olacak” fikrini yaşatır.
Pat Morita uzun zaman boya yapmakta karate öğrenmek arasındaki ilişkiyi çözemese de Bay Miyagi sıradışı eğitim tarzıyla ondan bir usta çıkarmayı başarır. Filmi izleyenler Pat Morita’nın sabırsızlığının nasıl dönüştüğüne, itirazlarının nasıl törpülendiğine şahit olur. Bay Miyagi için modern zamanlara uygun bir öğretmen denilir mi, bilmiyoruz ama sonuçta işinin ehli olduğu su götürmez.
Sinema tarihinin en etkileyici öğretmen karakterlerinin başında kuşkusuz Robin Williams’ın hayat verdiği John Keating karakteri gelir. Keating öğrencilerine yalnızca edebiyat öğretmez, insan olmayı, güzelliklerden haz almayı, birey olarak varolabilmeyi, hayatlarına zenginlik katabilmeyi öğretir. Öğrencileriyle kurduğu ilişkiyle dünya tarihinin unutulmaz hayali öğretmenleri arasına giren John Keating’i “Ağlamak değil gülmek için sebepler arayın” cümlesiyle hatırlayalım.
Perihan Savaş’ın canlandırdığı Selma Öğretmen öğrencilerinin bezdirmek için elinden geleni yaptığı bir karakter. Yatılı yetim okulunda çocukların bütün yaramazlıklarını sakinlik, disiplin ve sabırla karşılayan Selma Öğretmen, onlara şefkat vererek, hiç beklemedikleri yerden başarı kazanır. En zor çocuğun bile kazanılabileceğini anlatan karakteriyle Selma Öğretmen de bu listede yerini alıyor.
Asla unutulmaz:
Rıfat Ilgaz’ın ölümsüz eseri Hababam Sınıfı’nın sinema perdesindeki en unutulmaz karakteri Münir Özkül tarafından canlandırılan Mahmut Hoca oldu. Tatlı sert tarzıyla en haylaz öğrencisini bile dize getiren Mahmut Hoca, sertken bile öğrencilerini aşağılamadı, kızarken bile onlara kötü davranmadı. Onlar için velilerle, okul müdürüyle, hatta müfettişlerle bile tartıştı ama öğrencilerinden hiç vazgeçmedi. Bu kararlı, sevecen, azimli karakter aradan uzun yıllar geçse de hala yeni nesillerce de izleniyor, unutulmuyor.