İnsan beyni sürekli olumsuz uyarıcılardan etkilendiği, giderek bu fikirlerin etkisinde ruh halini de değiştirdiği, karamsarlık ve hatta depresyona kadar uzanan bir tabloya yol açtığı bir sır değil. Olaylara yüklediğimiz anlamlar, mutluluk ya da mutsuzluk gibi duygu durumlarını da etkiliyor.
Zihinsel detoks burada devreye giren bir kavram. Zaman zaman zihnimize “format” atarak, geçmişteki travmalarımızla başa çıkmayı kolaylaştırmak, onların bugüne yansıyan olumsuz etkilerinden kurtulmak mümkün.
Geçmişte yaşadığımız olayların iyi yönlerini bulmak, kendinizi daha iyi hissetmeyi de kolaylaştırıyor. Sorunların üstesinden gelmek için beynimizi bilgisayar gibi kullanmak, nasıl bilgisayarda virüs temizleme yapıyorsak, beynimizi de ara ara güncellemek gerekiyor. Zihinsel detoksun aşamaları var. Bunları takip ederek daha iyi hissetmek mümkün.
Bazı şeyleri değiştirmek elimizde değil. Ayrılıklar, hastalıklar, ölüm hayatın gerçeği. Yas kaçınılmaz olsa da, bu sürenin bitiminde durumu kabullenmek gerekiyor. Bunun için sizden önce benzer deneyimler geçirmiş insanlardan yardım alabilir, farklı hatıratları okuyarak başkalarının bu konulardaki tepkilerini görebilirsiniz. “Hayat devam ediyor” diye kendinize telkinde bulunmak da yardımcı olacaktır.
Affetmemek en büyük yüklerden biri. Affetmek de kabullenmeden sonraki süreç. Sizi üzen akraba, arkadaş, sevgili, eski sevgili bütün ilişkilerinizi masaya yatırıp yaptıkları için onları affetmemiz sizi rahatlatacaktır. Bu aşamada size kendinizi kötü hissettiren eşya, fotoğraf, hediye ve fotoğraflardan da kurtulun. Böylece hafiflediğinizi, rahatladığınızı göreceksiniz.
İnsan ister istemez olumsuz fikirleri aklından geçiriyor. Ne zaman böyle bir şeyi düşündüğünüzü farkederseniz, onu olumlusuyla değiştirin. Kullandığınız kelimelere, cümlelere dikkat edin. “Hastalanacağım galiba” yerine “hastalanmayacağım” demek bile hastalansanız dahi, modunuzu yüksek tutacaktır.
Yaşam alanınızdan başlayarak size ağır gelen, size iyi hissettirmeyen eşya ve resimlerden kurtulun. İş yerinizi de ihmal etmeyin, size iyi hissettirecek değişimler yapın. Temizlik bir bütün, dolabınızdan telefonunuza size yük olacak her şeyi atmaktan çekinmeyin. Yerlerine iyi hissettiren şeyler koyabilirsiniz.
Renklerin insanı iyi hissettiren bir yanı olduğunu unutmayın. Evinizden kıyafetlerinize kendinizi iyi hissettiren renklere hayatınızda yer açın. Ağırlık veren renklerden uzak durun.
Her zaman kötü bir ihtimal vardır ama siz bunları öne çıkaran senaryolardan uzak durun. “Şu ihtimali de düşünmeliyim” diyerek en olumsuz ihtimalleri düşünmeyin. Geçmişte yaşadığınız olayları düşünün. Üstesinden geldiğiniz zorlukları hatırlayın. Kötü senaryoların çok nadir gerçekleştiğini de kendinize hatırlatın. Böylece olmamış felaketler için kaygılanmaktan kurtulabilirsiniz.
İnsan kendini suçlama eğilimine sıkça giriyor. Ancak kendinizi suçlu ilan etmeyin. Kendinizi suçlamak özgüveninizin azalmasına da sebep olur. Hataların, eksiklerin, yanlışların gerçek olduğunu kabul edip, eksikliklerinizi güçlendirmeye çalışın.
İnsanları ya da olayları “iyi ya da kötü” diye sınıflandırmayın. Bazı insanlar kötü özellikleri olan iyi insanlar, bazı olaylar iyi yönleri olan kötü olaylar olabilir. İnsanları toptan yargılamamak kesin sınırlardan sizi korur, dostluk ve arkadaşlık ilişkilerinizi güçlendirir.
Çok büyük hedefler olmasa da kendinize düzenli hedefler koyun. Beyniniz inandığınız şeyi gerçekleştirmeye odaklanır. Sizi mutlu eden şeyleri düşünün ve onları yeniden gerçekleştirmeyi hayal edin. Bu konuda azmederseniz, giderek kolaylaştığını göreceksiniz.
Kötü olayları, sözleri, durumları üzerinize alıp kişiselleştirmeyin. Bazen yaşananların etkisiyle böyle olabileceğini düşünüp, üzerinde durmamayı öğrenin.
Sıklıkla “meli/malı” demek sizi şartlandırdığı gibi, gerçekleşmediği durumlarda da üzülmenize neden olur. Kesin cümleler kurmaktan kaçınır. İhtimallere kapıyı aralık bırakın.
Kendinizi de başkalarını da yaftalamayın. Bu hem kendinize hem başkalarına olumsuz yargılarda bulunmanıza neden olur. “Ben zaten tembelim” diyerek kendinizi şartlandırmak yerine, başlayıp en azından biraz ilerlemeye çalışın. Bu hem denemeden vazgeçmenizin önüne geçer hem de bitirme ihtimalini arttırır.