Her YaŞta
agesa-logo

Yaş Aldıkça Artan Risk: Ev Kazaları

 Yaş Aldıkça Artan Risk: Ev Kazaları

Ev kazası kulağa ciddi bir tehdit gibi gelmese de, Almanya’da 2017’de yapılan istatistik bu kazalarda ölenlerin, trafik kazalarında ölenlerin 3 katı olduğunu ortaya koyuyor. Ciddi yaralanmalara ve ölümlere yol açabilen ev kazalarının en çok yaşandığı yaş dilimiyse, 40 sonrası.

“Ev kazaları ölüm riski çok yüksek” cümlesi kulağa ciddi bir tehdit gibi gelmiyor. Oysa, yaşlılıkta ölüm riskini en çok arttıran konular sıralamasında birinci sırada. Kas, eklem zayıflıkları, koordinasyon bozuklukları ve dikkat dağınıklığı gibi sebepler kazaların nedenleri başında. Çaresiyse, ev hayatını değişen ihtiyaçlara göre organize etmek.

Peki ev kazalarının bu denli tehlikeli olmasının nedeni ne? Almanya’da 2017 yılında yayınlanan rapor, bu sorunun tespitini sağlaması açısından büyük önem taşıyor. Rapor kazaların yüksek ölüm riski barındırdığını vurguluyor, araştırmayı yürüten Güvenli Ev derneği müdürü Susanne Wölk kazaları kas güçsüzlüğü, görme sorunları, denge kaybı gibi nedenlere bağlıyor.

Eskiden yapılan hareketlerin artık yapılamadığını kabul etmemek de önemli bir sorun. Kas hafızası ilerleyen yaşlarda kayboluyor ve çalışmadığı sürece bu kayıplar artıyor. Yani eskiden zıplayarak çıktığınız merdivende şimdi ayağınızı kırabilirsiniz.

Ev kazalarının ölümcül hale gelmesiyse, beklenmedik sonuçlar doğurmasıyla ilgili. Beyin travmaları, pıhtı atmaları, omurilik zedelenmeleri… Liste uzuyor.

Kazalardan kaçınmak için öncelikle “Yaş aldıkça ne farklılaşıyor” sorusuna odaklanmak gerekiyor. 65 yaş üzerindeki insanların şikayetleri ve sağlık merkezlerine gelme nedenleri arasında gündelik hayatta yaşadıkları “düşme” sorunu geliyor. Türkiye’de 65 yaş üzeri kişilerde ev kazası geçirme sıklığı yüzde 67’lerde.

Avrupa yaşlılardaki düşme konusunda yaşanan sıkıntıları farklı boyutlarıyla ele alarak “Avrupa Düşmeyi Önleme Grubu (Prevention of Falls Network Europe)” kurdu.

Kondisyonsuzluk birinci neden

Yaşlılıkta düşmek çok boyutlu bir konu. Nedenlerin başında fiziksel aktiviteleri azaltması, ikincisi kişinin kendine güveninin azalması geliyor. Düşme riskini ortaya çıkartan da iki etken var: Mevcut hastalıklar ve çevresel etkenler.

Peki neden tanı konulmuş bir hastalık olmasa da düşme 80 yaş ve üzerinde yüzde 40’ları, 50’leri bulan bir risk? Bu sorunun cevabını uzmanlar “Koordinasyon bozukluğu” diye veriyor.

Kas hafızası diye de tanımlanan bu durumda, insanlar yapabildiklerini hatırladıkları şeyleri yapacak kas kabiliyetini ilerleyen yaşlarda kaybetmeye başlıyor. Koordinasyon bozuluyor, daha tehlikeli bir yürüme kontrolü ve adım yüksekliği azalıyor, ayak takılması ve kaymalara karşı düşmeyi önleme kabiliyetinde bozulma başlıyor. İlaçlar, eklem sorunları, depresyon ve bunama, ev içindeki eşyaların düzensizliği de bu sorunları arttırıyor.

Eşyalar tehdit olmasın

Yaş aldıkça ev düzeni ve mimarisinin de ihtiyaçlara göre organize edilmesi öne çıkıyor. Evde geçirilen sürede en çok kullanılan alanların düzenlenmesi hayati önem taşıyor. Sabit olmayan alçak mobilyalar, yatakların yüksekliği ya da alçaklığı, tuvaletlerin zeminindeki kayganlık, klozetlerin oturup kalkmaya uygun olup olmaması en önemli sorunlar.

Uzun ve dar koridorlar, dar geçiş alanları, merdivenler de bu listeye dahil. Yataklara yapılacak eklemeler, tuvaletlere konulacak tutunma alanları, koridorlardaki sağlı sollu barlar kazaların azaltılması için önemli. Cilalı döşemelerden kaçınmak, katlanıp kıvrılan eski halı ve kilimleri evde bulundurmamak, kabloları ve prizleri toplamak ilk akla gelen önlemler. Yüksek mobilyaların sabitlenmesi ve üzerine bir şey konulmaması da kritik önem taşıyor.

Aydınlık da ev içi kazaların önlenmesi yollarından biri. Düzenli aydınlatılan alanlar, riski azaltıyor.

Adım adım ev güvenliği

Evi daha güvenilir hale getirmenin yolları arasında şu maddeler öne çıkıyor:

-Sivri, köşeli, alçak mobilyaları dar alanlarda kullanmayın. Kullanmak zorunda kaldığında kenarlarını süngerle kaplayın.

-Yerlerde küçük parça eşyalar kalmamasına dikkat edin. Oyuncaklar ev kazalarının en önemli nedenleri arasında.

-Yüksek mobilyaları sabitleyin. Yüksek mobilyaların üzerine eşya koymaya dikkat edin, eşya koymak zorunda kalırsanız, bunlar sert, ağır, kırılabilir eşyalar olmasın.

-Kaygan zeminleri mümkün olduğunca azaltın. Ev içinde mutlaka altı kaymayan terlik ya da çoraplar giyin.

-Merdiven gibi eşyaları kullanırken güvenliğinizi tam sağladığınızdan emin olun. Merdiveni bir yere dayayarak ya da tam açmadan kullanmayın. Merdiven yerine dolap üstü, komodin üstü gibi yollar kullanmayın. Dolap üstlerine ulaşmak için alçak merdiven kullanın.

-Perde çıkarmak gibi işleri mutlaka yemek yedikten sonra yapın, tansiyon düşmesi ihtimalini minimalize edin.
-Kablolara dokunmanız gerekirse, sigortaları kapattığınızdan emin olun, açık kabloları ortada bırakmayın, prizlerin önünde çok fazla eşya bulundurmayın.

-Halıların altına kaymayı önleyecek matlardan kullanın. İnce kilimlerin daha çok kayabileceğini unutmayın.

-Çok yüksek ya da çok alçak yatak kullanmayın. Yataktan kalkar kalkmaz kendinize bir on saniye tanıyın. Hızla ayağa kalkmayın.

-Banyo zeminlerinin ıslak kalmamasına dikkat edin. Islaklığı emecek malzemeler tercih edin.

-Evde çok uzun ya da çok bol dengenizi bozabilecek kıyafetler giymekten kaçının.

Güncel HER YAŞTA Sağlık Yaşam

Diğer Öneriler