İlk yardım acil müdahalenin bel kemiğini oluşturan temel bir uygulama. Hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önlemek için, olay yerinde, mevcut araç ve gereçlerle yapılan uygulamalara ilk yardım deniliyor.
Sağlık ekipleri gelene kadar yapılan bu müdahaleler bilinçli yapıldığı takdirde, ölümden sakatlanmalara kadar pek çok önemli engellenmesinde önleyici rol oynuyor. İlk yardım öncelikle, hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak, yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak, hasta/yaralının durumunun ağırlamasını önlemek, iyileştirmeyi kolaylaştırmak amacı taşıyor.
İlk yardım için herhangi bi araç ya da ilaca ihtiyaç duyulmuyor. Mevcut araç gereçlerle ilaçsız yapılan uygulamalar, ilk yardım olarak tanımlanıyor. İlk yardım yapabilmek için, temel bilgilere sahip olmak kritik bir önem taşıyor. Yoksa, ilk yardımın yardımcı olmak yerine durumu daha da kötüleştirmesi ihtimali de söz konusu.
İlk yardım yapabilmek için, insan vücudunu tanımak, çevredeki insanları organize etmek, paniği önlemek ve onlardan gerekirse yardım almak, kendine güvenmek, sakin olmak, eldeki imkanları en iyi şekilde kullanmak, olay anında yaşananları eksiksiz olarak telefonda 112 ile paylaşmak, iyi bir iletişime sahip olmak gerekiyor.
Öncelikle herhangi bir acil durumda, soğukkanlılığı korumak gerekiyor. Eğer yaralanma, kanama gibi bir durum söz konusuysa, bundan ne kadar etkilendiğinizi bilmeniz işinizi kolaylaştırıyor. Kan görmek size iyi gelmiyorsa, ilk yardım konusunda başkalarından yardım almanız gerekiyor. İlk yardım için hastaya müdahale etmek kadar, olay yerinin organize olmasını sağlamak da önemli. Yardımcı olacak insanları organize edebilir, sağlık personelinin gelmesini sağlayabilir, meraklı bir kalabalığın oluşmasını önleyebilirsiniz.
Eğer yaraya müdahale edebilecek durumdaysanız, hastanın/yaralının yarasını görmesine engel olmalısınız. Onu sıcak tutmak, hareket ettirmemek, hayati bir tehlike söz konusu değilse, hastayı yerinden oynatmamak kritik önem taşıyor. Sağlık personeline 112 numaralı telefondan ulaştıktan sonra adresi açık ve kolay anlaşılır tarif etmek, olay yerinde ulaşılabilecek insanlardan birinin adını ve numarasını vermek, olayı tanımlamak, yaralı sayısını ve durumu bildirmek, 112’deki görevliden önce telefonu kapatmamak gerekiyor.
İlk yardımın ABC’si diye bilinen üç temel uygulama var:
A: Hava yolu açıklığının sağlanması ve rahat nefes alıp vermeyi kolaylaştırma,
B: Solunumun olup olmadığının değerlendirilmesi,
C: Nabız olup olmadığının kontrol edilmesi.